Chuyên gia dự báo xu hướng nghề nghiệp trong 5 năm tới

Theo chuyên gia dự báo nguồn nhân lực, trong 5 năm tới, có 6 nhóm ngành sẽ phát triển mạnh. Đồng nghĩa với việc này, sẽ có những ngành nghề có dấu hiệu đi xuống.

Xu hướng nghề nghiệp là một trong những vấn đề quan trọng mà học sinh, sinh viên, người lao động quan tâm, nhất là trong bối cảnh thị trường lao động đang có nhiều chuyển biến như hiện nay.

Ông Trần Anh Tuấn - chuyên gia dự báo nhân lực và thông tin thị trường lao động chia sẻ, xu hướng nghề nghiệp được xem là một trong những yếu tố quan trọng nhất, quyết định rất lớn đến việc chọn ngành nghề và sự thành công của tất cả mọi người.

Những biến động về kinh tế, xã hội và sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của công nghệ đã góp phần tạo ra nhiều ngành nghề mới, kéo theo sự cần thiết về nguồn nhân lực. Vì vậy, tham khảo xu hướng nghề nghiệp sẽ có thể làm học sinh thay đổi suy nghĩ và quan niệm bản thân về một nghề nào đó. Ngoài ra, việc xem xét xu hướng nghề nghiệp hiện nay cũng sẽ giúp giảm đi khá nhiều rủi ro trong quá trình tìm việc, tìm nghề trong tương lai.

6 nhóm ngành phát triển trong 5 năm tới

Về thị trường lao động trong giai đoạn sắp tới, ông Tuấn nhận định có sự thay đổi chất lượng cơ cấu ngành nghề, sự kết hợp, lồng ghép nhau hình thành những nhóm ngành nghề theo hướng tích hợp, phù hợp cơ cấu công nghệ số.

Theo dự báo, trong 5 năm tới sẽ có 6 nhóm ngành phát triển mạnh. Đầu tiên là nhóm ngành công nghệ và kỹ thuật: cơ điện tử, tự động hóa, nhiệt, công nghệ kỹ thuật ô tô - tàu thủy), điện - điện tử, công nghệ hàn, công nghệ dệt - sợi - may; quản trị viên của các ngành kỹ thuật cùng các nhóm ngành thiết kế đồ họa, thiết kế thời trang, thiết kế công nghiệp, mỹ thuật ứng dụng, kiến trúc (kiến trúc cảnh quan - thiết kế đô thị - thiết kế nội thất...), công nghệ xây dựng, công nghệ vật liệu, năng lượng, công nghệ môi trường.

Thứ 2 là nhóm ngành công nghệ thông tin, phát triển chuyên sâu khoa học máy tính, công nghệ thông tin - lập trình và phần mềm (bảo mật mạng, lập trình thiết kế hiệu ứng hình ảnh - hoạt hình) và trí tuệ nhân tạo.

Kế đó là nhóm ngành quản trị kinh doanh - kinh doanh quốc tế - tài chính - ngân hàng kết hợp các chuyên ngành quản trị rủi ro, quản lý chất lượng - quản trị kỹ thuật và y tế, quản lý hệ thống thông tin, kế hoạch và dự báo kinh tế - nhân lực - xã hội - kinh doanh, tư vấn tài chính, quản lý dự án khoa học môi trường - hàng không, logistic và chuỗi cung ứng, quản lý văn phòng cao cấp, truyền thông marketing - digital marketing, tài chính kế toán, kiểm toán, ngân hàng, tài chính doanh nghiệp.

Nhóm ngành thứ 4 là về khoa học xã hội, du lịch - nhà hàng - khách sạn khách sạn - ẩm thực, sư phạm kỹ thuật và sư phạm giáo dục, luật, ngôn ngữ (Anh, Nhật, Trung, Hàn), quan hệ công chúng - tổ chức sự kiện, truyền thông đa phương tiện Đông phương học và tâm lý các chuyên ngành.

Nhóm ngành thứ 5 là chăm sóc sức khỏe: y, dược, điều dưỡng, nha (răng - hàm - mặt), các chuyên ngành quản trị cơ sở dữ liệu ngành y tế, kỹ sư nghiên cứu tế bào gốc, công nghệ y sinh, nghiên cứu gen và dịch vụ làm đẹp, thẩm mỹ và sức khỏe.

Cuối cùng là nhóm ngành công nghệ nông - lâm (khoa học cây trồng, chăn nuôi - thú y, lâm sinh, công nghệ sau thu hoạch), công nghệ thủy - hải sản (nuôi trồng, chế biến) và công nghệ thực phẩm, công nghệ sinh học - hóa (dược, sinh, mỹ phẩm, thực phẩm...).

Cần thiết chọn ngành nghề phù hợp

Song song với sự phát triển của 6 nhóm ngành nêu trên, ông Tuấn cho rằng, một số ngành nghề truyền thống như thu cước, bưu tá, tiếp thị qua điện thoại, trực tổng đài, công nhân dệt may, làm vườn, làm nghề nông, thư ký, đánh máy và nhập dữ liệu.... đang có dấu hiệu đi xuống do sự thay đổi của công nghệ và quy trình sản xuất kinh doanh hiện đại. Tuy nhiên, việc mất hẳn một số nghề này còn phải mất một thời gian khá dài nữa.

Theo dự báo, những năm tới trong giai đoạn 2025 - 2035, xu hướng tuyển dụng các ngành liên quan đến công nghệ trong thời đại 4.0 luôn ở mức cao nhất so với các ngành khác. Vì vậy, nhu cầu nhân lực qua đào tạo gắn với chuyển đổi số, khả năng thích ứng với sự chuyển đổi của xã hội ngày càng chiếm tỷ trọng cao trong thị trường lao động.

Trong quá trình hội nhập kinh tế và tiến trình của cách mạng công nghiệp lần thứ 4, lao động qua đào tạo tăng nhanh về số lượng, nhưng chưa đồng bộ nhu cầu nhân lực, mất cân đối giữa các ngành nghề. Thị trường lao động cần tăng nhanh nhân lực chất lượng cao.

Sự thành công trong thị trường lao động đối với những người biết chọn ngành, học và hệ đào tạo phù hợp sẽ xây dựng được giá trị và năng lực làm việc.

"Vai trò chủ đạo của công nghệ kết nối kỹ thuật số đang gây ra sự thay đổi sâu sắc trong mọi lĩnh vực cuộc sống, đó là kỷ nguyên của thời đại kỹ thuật số. Nhu cầu về nhân lực trong nền công nghiệp tương lai này đã thay đổi, máy móc trong nhà máy đang cần người làm việc có những kỹ năng mới để vận hành. Đó là lao động tri thức", ông Tuấn cho biết.

Cũng theo ông Tuấn, nguồn nhân lực qua đào tạo đại học và giáo dục nghề nghiệp tại những thành phố sẽ bị tác động mạnh về di chuyển lao động, tạo nên môi trường cạnh tranh gay gắt, góp phần gia tăng sự mất cân đối cung - cầu lao động. Đặc biệt là nguồn cung lao động có kỹ năng và trình độ cao. Dòng dịch chuyển lao động tri thức của các nước trong khu vực lúc này sẽ chiếm lĩnh các vị trí việc làm đòi hỏi phải có trình độ cao đối với thị trường lao động.

Từ đó, ông cho rằng, khi gia nhập thị trường lao động thì người lao động cần có kiến thức, kỹ năng, đặc biệt là biết ứng dụng công nghệ. Bên cạnh đó, việc am hiểu một ngoại ngữ và luôn tuân thủ đạo đức nghề nghiệp, ý thức kỷ luật tốt trong làm việc sẽ quyết định sự thành công trong tương lai của một người.